Een Bourgondisch handschrift

bewaard in de Abdij van Maredsous

Het Brevier van de heilige Adrianus van Geraardsbergen, vandaag bewaard in de Abdij van Maredsous, dateert van 1450, toen het graafschap Vlaanderen in handen was van Filips de Goede, hertog van Bourgondië. Het Brevier is een sleutelwerk voor de kennis van de Vlaamse miniatuurschilderkunst van het midden van de vijftiende eeuw.

Een Bourgondisch handschrift

bewaard in de Abdij van Maredsous

Het Brevier van de heilige Adrianus van Geraardsbergen, vandaag bewaard in de Abdij van Maredsous, dateert van 1450, toen het graafschap Vlaanderen in handen was van Filips de Goede, hertog van Bourgondië. Het Brevier is een sleutelwerk voor de kennis van de Vlaamse miniatuurschilderkunst van het midden van de vijftiende eeuw.

Een Bourgondisch handschrift

bewaard in de Abdij van Maredsous

Het Brevier van de heilige Adrianus van Geraardsbergen, vandaag bewaard in de Abdij van Maredsous, dateert van 1450, toen het graafschap Vlaanderen in handen was van Filips de Goede, hertog van Bourgondië. Het Brevier is een sleutelwerk voor de kennis van de Vlaamse miniatuurschilderkunst van het midden van de vijftiende eeuw.

Een Bourgondisch handschrift

bewaard in de Abdij van Maredsous

Het Brevier van de heilige Adrianus van Geraardsbergen, vandaag bewaard in de Abdij van Maredsous, dateert van 1450, toen het graafschap Vlaanderen in handen was van Filips de Goede, hertog van Bourgondië. Het Brevier is een sleutelwerk voor de kennis van de Vlaamse miniatuurschilderkunst van het midden van de vijftiende eeuw.

Brevier van Geraardsbergen

Het Brevier van Geraardsbergen bestaat uit vier schitterende boekdelen met in het totaal meer dan duizendzevenhonderd pagina’s, waaraan gedurende twee jaar een kopiist, decorateurs en meerdere schilders hebben gewerkt. Dit manuscript op perkament, een waardevol getuigenis van de spiritualiteit van de monniken van Geraardsbergen, is meer dan vijfhonderd jaar oud en is in opmerkelijk goede staat bewaard gebleven.

15de eeuws Meesterwerk

De Sint-Adriaansabdij van Geraardsbergen had een omvangrijke bibliotheek. Hierin werd onder meer het Brevier bewaard. Tijdens de Franse Revolutie werden abdijen opgeheven en geraakten kostbare handschriften zoals het Brevier verspreid. In het begin van de negentiende eeuw kwamen ze op de markt terecht en vonden zo hun weg naar collecties wereldwijd.

Digitale Editie

Het Brevier van Geraardsbergen werd volledig gedigitaliseerd. Via de 'lees meer' - knop kunt u kennismaken met de verschillende delen van dit bijzonder handschrift en ze virtueel doorbladeren.

Onderzoek & conservatie

Tussen 2018-2021 werd een conservatie- en onderzoeksproject uitgevoerd door de KU Leuven en het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium. De vier delen van het Brevier ondergingen een grondige conservatiebehandeling en werden volledig gedigitaliseerd en onderzocht.

Stories
De Predio

De vier delen van het Brevier van Geraardsbergen werden volledig met de hand gekopieerd, door een scribent of kopiist, een ambachtsman die gespecialiseerd was in het schrijven. Hij gebruikte een zogenaamde 'textura', een statige, erg verzorgde en leesbare gotische letter, die perfect geschikt was voor een liturgisch boek.

Miniaturisten

Een manuscript met de omvang van het Brevier van Geraardsbergen werd zelden door slechts één persoon verlucht. Het boek telt honderden letters die versierd moesten worden, tientallen marges en een groot aantal gehistorieerde taferelen, dat wil zeggen kleine schilderijtjes met personages. Deze verschillende taken werden vaak uitbesteed aan gespecialiseerde vaklui: decorateurs voor de initialen (grote versierde letters) en de margeversieringen, en miniaturisten voor de gehistorieerde afbeeldingen.

Miniaturen

Het gebruik van een brevier vergt veel ervaring. Het is een complex boek dat toelaat om het urengebed (officie) te organiseren en er dagelijkse varianten in aan te brengen. Om zijn weg te vinden in de compacte tekst heeft de gebruiker dus een aantal visuele oriëntatiepunten nodig.